Uneskov Međuvladin komitet za očuvanje nematerijalnog kulturnog nasleđa doneo je 16. decembra 2020. godine, na svom 15. redovnom zasedanju, Odluku o upisu zlakuskog lončarstvana Uneskovu Reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva. Zlakusko lončarstvo je četvrti element nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije koji je upisan na Reprezentativnu listu, a prvi iz domena zanatskih znanja i veština.
Nominacijski dosije kojim je zlakusko lončarstvo predloženo za upis u ciklusu 2019/2020. godine pripremio je Centar za nematerijalno kulturno nasleđe pri Etnografskom muzeju u Beogradu, na osnovu odluke Nacionalnog komiteta za nematerijalno kulturno nasleđe i Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije. Nominacija je pripremljena u saradnji sa predlagačima elementa Muzejom na otvorenom „Staro selo“ Sirogojno i Udruženjem lončara „Zlakusa“, i uz podršku lokalne samouprave, institucija kulture i obrazovnih institucija uključenih u očuvanje tradicionalne veštine izrade keramičkih posuda na ručnom kolu („vitlu“).
U Odluci se podseća da se izrada zlakuske lončarije odnosi na znanja i veštine u vezi sa izradom posuda za termičku obradu hrane, koje se koriste u domaćinstvima i restoranima širom Srbije, a izrađene su od gline i kalcita, čija su nalazišta u neposrednoj blizini sela Zlakusa, u zapadnoj Srbiji. Znanja i veštine izrade se uglavnom prenose unutar zajednice, najčešće u okviru samih porodica, neposrednim učešćem i radom sa iskusnim zanatlijama i predstavljaju važan izraz identiteta njegovih nosilaca.
Na Reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva Republika Srbija je upisala običaj proslavljanja porodičneslave 2014. godine, tradicionalnunarodnuigru kolo, element iz domena izvođačkih praksi, 2017. i pevanje uz gusle, deo tradicionalnog usmenog stvaralaštva, 2018. godine.
Etnografski muzej u Beogradu.
